Mở rộng dân chủ đi cùng với củng cố, tăng cường kỷ luật, kỷ cương

Chủ trì Hội nghị tọa đàm có các đồng chí: Trần Tiến Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương; Nguyễn Thị Tuyến, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội; Hoàng Trọng Quyết, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội.

 

Báo cáo về kết quả thực hiện các cơ chế thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ tại Đảng bộ thành phố Hà Nội, do Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội Nguyễn Chí Lực trình bày, cho thấy, nguyên tắc tập trung dân chủ đã được thực thi nghiêm túc, hiệu quả tại các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội từ Thành phố đến cơ sở.

 

Cụ thể, Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; đồng thời, nêu cao tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của mỗi cá nhân; thực hiện phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát quyền lực, đề cao trách nhiệm người đứng đầu.

 

 

Thành ủy chú trọng đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị; mở rộng dân chủ đi đôi với tăng cường giữ vững kỷ luật, kỷ cương và nguyên tắc của Đảng. Các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm; tuyệt đối chấp hành nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy; tổ chức triển khai kịp thời, có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.

 

Các cấp chính quyền Thành phố đã thường xuyên đổi mới phương pháp chỉ đạo, điều hành, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý. Thông qua việc lựa chọn chủ đề công tác từng năm, Thành phố đã xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm để tập trung chỉ đạo thực hiện. Bên cạnh đó, Thành phố cũng đẩy mạnh cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị, giảm cấp trung gian, từ đó, đảm bảo sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung và làm rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của các cấp.

 

Đặc biệt, nguyên tắc tập trung dân chủ đã được phát huy cao độ trong công tác tổ chức, cán bộ. Thành ủy và các cấp ủy đảng đã lãnh đạo, chỉ đạo công tác tổ chức, cán bộ, có nhiều đổi mới, ngày càng khoa học, chặt chẽ, đi vào nền nếp. Quy trình công tác cán bộ được triển khai nghiêm túc, đúng quy định, bảo đảm Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ theo nguyên tắc tập trung dân chủ. 

 

 

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả trên, từ thực tiễn lãnh đạo, Thành ủy Hà Nội cũng chỉ ra một số vấn đề còn khó khăn, vướng mắc trong thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ, như một số tổ chức đảng, nhất là cấp cơ sở, trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, có lúc chưa gắn thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ với thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; chưa coi trọng phát huy vai trò giám sát, tham gia đóng góp xây dựng Đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên của các tổ chức, đoàn thể và nhân dân. 

 

Bên cạnh đó, có nơi còn tồn tại việc dân chủ hình thức, thống nhất một chiều, thiếu sự tranh luận, thảo luận hoặc hiểu không đúng nguyên tắc này, dẫn đến mất đoàn kết nội bộ; nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách còn hình thức do không xác định rõ cơ chế trách nhiệm, mối quan hệ giữa tập thể và cá nhân.

 

Trên cơ sở đó, Thành ủy Hà Nội cho rằng cần hoàn thiện các quy chế làm việc của các cấp ủy, tổ chức đảng, trong đó quy định rõ về thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể lãnh đạo theo hướng chỉ bàn và quyết định những vấn đề lớn, chỉ trực tiếp quản lý cán bộ là người đứng đầu; đồng thời, tăng thẩm quyền, trách nhiệm của cá nhân là thành viên tập thể lãnh đạo, người đứng đầu (nhất là bí thư, các phó bí thư cấp ủy), đi đôi với hoàn thiện các quy định, thiết chế kiểm soát quyền lực.

 

Đồng thời, xây dựng, hoàn thiện quy chế ra quyết định của Đảng, bảo đảm phát huy trí tuệ tập thể. Các quy định phải bảo đảm để mọi cán bộ, đảng viên thực hiện được quyền tham gia quyết định công việc của Đảng; quyền được thông tin, thảo luận, tranh luận, nêu ý kiến riêng, bảo lưu ý kiến trong tổ chức; khi Đảng đã có nghị quyết thì phải nói và làm theo nghị quyết. Quy định rõ chế độ lãnh đạo các cấp phải lắng nghe ý kiến của cấp dưới, của đảng viên và nhân dân, hồi đáp các ý kiến góp ý, các kiến nghị…

 

Thành ủy Hà Nội cũng nêu 4 nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ. Trong đó, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng; tiếp tục hoàn thiện, cụ thể hóa, quy chế hóa nguyên tắc tập trung dân chủ trong từng lĩnh vực, từng mặt công tác xây dựng Đảng; mở rộng dân chủ đi đôi với củng cố, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong Đảng; đề cao, phát huy vai trò của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt trong việc áp dụng nguyên tắc tập trung dân chủ, đi đôi với giữ vững và chủ động, tích cực phòng, chống tình trạng xa rời nguyên tắc này…

 

 

Với tinh thần dân chủ, các đại biểu tham dự hội nghị đã thẳng thắn trao đổi, thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất những giải pháp về thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ trong thời gian tới.

 

 

Bí thư Quận ủy Tây Hồ Lê Thị Thu Hằng cho biết, nguyên tắc tập trung dân chủ là nguyên tắc cốt lõi, là nguyên tắc tổ chức cơ bản. Theo bà Lê Thị Thu Hằng, cơ chế cốt lõi nhất để thực hiện nguyên tắc này là xây dựng quy chế làm việc của Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ chặt chẽ. Quy chế làm việc của Đảng bộ cơ sở cần được thường xuyên cập nhật, bổ sung kịp thời với tình hình thực tiễn, phù hợp với các quy chế quy định của Trung ương, của Thành phố. Bà Lê Thị Thu Hằng cho rằng, quy chế được xây dựng tốt thì quá trình thực hiện mới tốt, tránh quá trình triển khai thực hiện mà lại không đúng theo quy chế đã được xây dựng. 

 

Đồng quan điểm, Bí thư Huyện ủy Chương Mỹ Nguyễn Văn Thắng cho rằng quy chế làm việc là xương sống, là “luật” để tổ chức đảng có căn cứ triển khai thực hiện. Ông Nguyễn Văn Thắng cũng nêu lên quá trình xây dựng quy chế làm việc một cách khoa học, thông suốt, thể hiện rõ trách nhiệm của các cấp ủy đảng với chính quyền, phân công rõ trách nhiệm của các bí thư, phó bí thư và các cá nhân theo quy định. Đồng thời cho rằng, nếu không thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở, rút kinh nghiệm thì việc thực hiện quy chế làm việc sẽ không được đảm bảo. 

 

 

Bí thư Thị ủy Sơn Tây Trần Anh Tuấn nhấn mạnh nguyên tắc tập trung dân chủ là quá trình xuyên suốt, quyết định sức mạnh, sức chiến đấu của tổ chức đảng. Theo ông Trần Anh Tuấn, ở cấp Thành phố hay trên cơ sở, việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong xây dựng và hoạch định chính sách được thực hiện tốt, đã phát huy được trí tuệ tập thể. Tuy nhiên, việc triển khai này ở cấp xã có chất lượng chưa cao, chủ yếu là sao chép văn bản của cấp trên. Việc nghiên cứu tư duy sáng tạo gắn với thực tiễn địa phương cấp xã thì chưa được thực hiện tốt. 

 

Ngoài ra, Bí thư Thị ủy Sơn Tây cũng nhấn mạnh vai trò của người đứng đầu trong thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ là rất quan trọng, phải tôn trọng ý kiến cấp dưới, nếu không rất dễ trở thành độc đoán, xuôi chiều. Vì vậy, người đứng đầu phải luôn có thái độ tôn trọng, cầu thị.

 

Về thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong xây dựng tổ chức bộ máy, Phó Trưởng ban Tổ chức Triệu Thị Ngọc cho biết, trong nhiều nhiệm kỳ, Ban Tổ chức luôn tham mưu xây dựng những đề án và được thảo luận kỹ qua nhiều khâu, xin ý kiến từ cấp cơ sở. Vì vậy luôn tạo được sự thống nhất cao trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và trong Nhân dân, không gặp phải khiếu kiện, khiếu nại…

 

Bí thư Đảng ủy Khối các trường Đại học Cao đẳng Nguyễn Thanh Sơn nêu vấn đề phải có cơ chế cụ thể để giám sát người đứng đầu và tập thể cấp ủy, đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ. Công tác cán bộ phải được quan tâm, làm sao để lựa chọn được cán bộ có tâm, tầm, biết lắng nghe, dám chịu trách nhiệm.

 

 

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến cho biết, Đảng bộ Hà Nội đang thực hiện 5 nguyên tắc, trong đó nguyên tắc tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của Đảng, Đảng bộ Thành phố luôn xác định việc thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, hiệu quả nguyên tắc này và đây là yếu tố quyết định trong công tác xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.

 

 

Để triển khai nguyên tắc tập trung dân chủ thời gian tới, Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ cho biết, cùng với việc thực hiện nghiêm túc chế độ tập thể lãnh đạo đi đôi với cá nhân phụ trách, tăng cường trách nhiệm cá nhân, đảng bộ Thành phố sẽ thực hiện tốt công tác quán triệt, tuyên truyền, giáo dục trong tổ chức đảng, trong cơ quan, đơn vị, về các nguyên tắc của Đảng, về quy định về những điều đảng viên không được làm, các quy định của pháp luật về cán bộ công chức, viên chức, về nội quy của cơ quan… 

 

Đảng bộ Thành phố cũng sẽ không ngừng mở rộng dân chủ, nhất là dân chủ trong Đảng; bảo đảm quyền của đảng viên, như quyền được thảo luận, chất vấn, phê bình, thông tin, bảo lưu ý kiến, phản biện… Việc mở rộng dân chủ sẽ đi đôi với củng cố, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong Đảng, có cơ chế hữu hiệu để kiểm soát quyền lực theo hướng quyền lực đến đâu, trách nhiệm đến đó, bảo đảm vai trò lãnh đạo của tập thể nhưng không ngừng đề cao trách nhiệm cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu. 

 

Đảng bộ Thành phố cũng sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ nói riêng và các nguyên tắc, quy định của Đảng nói chung. Các trường hợp vi phạm phải được đấu tranh làm rõ và xử lý kịp thời, đúng người, đúng việc theo hướng có chức vụ càng cao thì trách nhiệm càng nặng, xử lý phải càng nghiêm và “không có vùng cấm” như thời gian qua…

 

 

Phát biểu kết luận tại Hội nghị, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Tiến Hưng đã ghi nhận đánh giá cao 9 ý kiến tham luận tại buổi toạ đàm, qua đó, đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm từ thực tiễn triển khai các cơ chế thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ tại cơ sở. 

 

Trân trọng ghi nhận ý kiến phát biểu của Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ, đồng chí Trần Tiến Hưng khẳng định Ban Chủ nhiệm đề tài sẽ ghi nhận toàn bộ ý kiến tham luận để hoàn thiện đề tài khoa học thời gian tới.